Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Olszance - Gmina Olszanka, działalność kulturalna, sekcje sportowe

"Odkurzamy perełki literatury polskiej"- konkurs czytelniczy




Iskry z popiołów
. 25 zapomnianych opowiadań polskich XIX wieku.”

Wybrał i opracował Juliusz W. Gomulicki. Ilustrował Stanisław Topfer. Nasza Księgarnia 1959.

W antologii tej, są utwory zapomniane (ongiś bardzo cenione) które zasługują na nową prezentację, a których tytuły są zagadką dla najlepszego nawet znawcy naszej literatury narodowej.

‘Trzeba jednym słowem na nowo rozdmuchać żarzące się od spodu popioły literackie i wydobyć z nich snop świeżych iskier. Przekonawszy się wówczas, jaki to piękny płomień może jeszcze buchnąć z takiego wygasłego na pozór paleniska’’- tak pisał w wydanej w 1959 roku Antologii „Iskry z popiołu’’ w słowach skierowanych Do Czytelnika - Juliusz Władysław Gomulicki.

Antologia Iskry z popiołów to wyprawa po zapomnianej nowelistyce XIX-wiecznej. Zawiera 25 najbardziej interesujących zapomnianych opowiadań polskich XIX wieku.

Każdy utwór przedrukowany w tym zbiorniku został poprzedzony krótką notą informującą o jego autorze mającą przybliżyć Czytelnikowi osobowość autora oraz zwrócić uwagę na charakterystyczne cechy jego twórczości a często pojawiająca się anegdota biograficzna pełni w nich rolę przyprawy literacki .Niektóre z tych klejnocików są o tyle ciekawsze, że- przedrukowane bezpośrednio, z rzadkich almanachów (Osobliwsze przygody) książek zbiorowych (Kifor obłąkany) albo kalendarzy(Ze wspomnień dziecinnych)-po raz pierwszydopiero trafiły do osobnego, książkowego zbioru nowelistycznego.

Zachęcam do przeczytania lektury, która wzbogaci  naszą wiedzę i wyobraźnię o odpowiedniej epoce.

20210430_135631-2Bożena Adamowicz



20210430_135631-izp



Szata z purpury. Kornelia Dobkiewiczowa. Katowice 1988.

Przysłowiem starożytnym „Habent sua fata libelli” autorka wprowadza nas w karty powieści historycznej Szata z purpury-której akcja dzieje się      w 1103 roku. Na zamku wawelskim mają się odbyć zaślubiny ruskiej księżnej Zbysławy zmierzającej z Kijowa , z księciem Bolesławem zwanym Krzywoustym . Oto Skarbimir- palatyn królewski z rodu Awdańców wiedzie księżniczkę do Krakowa, którego ma ona zostać panią.Ze sobą księżna przywiozła drogocenne rzeczy, a wśród nich najcenniejszą dla nich obojga -psałterz. Rzadkiej to ceny pamiątka. I nie małą przybyła drogę. Szczęśliwy ten kraj, w którym mnożą się księgi- rzekł Skarbimir. Habent sua fata libelli- odpowiedział biskup krakowski Baldwin.

Następnego dnia przypadła uczta na zamku, dokąd tak wiele zjechało się zaproszonych gości .W tym dniu wniesiono skrzynie  z kosztownościami   i książę obdarowywał nimi najbardziej zasłużone osobistości które przysłużyły się dla kraju.

...Na ten raz Bolko sam sięgnął do skrzyni i wydostał z niej wspaniałą szatę z purpury, jakiej nie widziano jeszcze nigdy na zamku wawelskim.Bramowana złotem u dołu i przy rękawach, rozcięta od przodu i z tyłu od pasa, dla dogodnego na koniu siadania, układała się w fałdy przepyszne, a barwą swą przypominała owoc granatu, najrzadszy z tych, jakie się w jukach kupców wędrownych podówczas znajdowały. Pod szyją wyobrażono złotym haftem godło rodowe Awdańców.-Oto nasz dar dla ciebie palatynie-zwrócił się do Skarbimira-w podzięce za służby dla tego księstwa długie i wierne, za starania dla przyszłej księżny krakowskiej w niełacnej drodze do nas….Za sprawą wielebnego księdza biskupa krakowskiego suknia ta nabyta została w Rzymie i do Krakowa przywieziona, skrzynię czynili jednakoż arabscy mistrzowie.

Czyny wojewody były wielkie i nie dziwne było, że szata z purpury przypadła właśnie Skarbimierowi- w powieści szata oznacza symbol wyniesienia dostojnika do najwyższych godności w państwie. A kolor purpura znamionowała ludzi wielkich, możnych, lecz także dumnych, bezwzględnych         w zaspokajaniu swoich pragnień i często owładniętych pychą. Czy owa szata nie była przyczyną jego nieszczęścia?W pysze swojej przecenił on wagę purpury i przegrał. Tytuł Szata z purpury jest więc pełen goryczy- jeśli chodzi o wojewodę. Ma nasunąć czytelnikowi refleksje, czy w istocie zaszczyty, bogactwo i dostojeństwo najwięcej znaczą w naszym życiu.

Polecamy. Małgorzata Śliwak. Bożena Adamowicz


Zd 1per


Krysia Bezimienna.Antonina Domańska


Zrzeszenie Księgarstwa Warszawa 1984.Tekst wg wydania I.W. Nasza Księgarnia z 1967.

Powieść historyczna .Utwór powstał w 1914 roku. Akcja powieści dzieje się w Polsce w czasach Anny Jagiellonki w latach 1572-1583. Do dworu królewskiego przybywa Marysia Krupska, która dołącza do dwórek królowej Anny, by kontynuować naukę i jej służyć. Towarzyszy jej siedmioletnia Krysia. Krysia jest sierotą, która zostaje przygarnięta na dwór z litości. Nikt nie zna jej pochodzenia. Krysia jest najpierw nieodłączną towarzyszką dwórki Marysi. Z czasem dziewczynka usamodzielnia się i staje ulubienicą królowej .Pewnego dnia tylko dzięki szybkiej reakcji  dworskiego pieska Krysia zostaje uratowana  od porwania przez tajemniczego meżczyznę, który czyha na jej życie .  Kim jest ów mężczyzna?
Kim naprawdę była Krysia? Kim był Andrzej Chwalibóg i jakie zamiary wobec niej miał?

... Krysia postąpiła dwa kroki, Jędruś trzy kroki...popatrzyli sobie w oczy. Jędruś miał czapkę w rękach...usta poruszyły się nieznacznie...szmer przeleciał powietrzem:

-Będziesz na mnie czekała? -Będę.

Przeczytałam i powiem tylko tyle- ta historia zakończyła się bajecznie.

 Powieść dla dzieci, młodzieży i dorosłych

 Polecam.Bożena Adamowicz



Krzyżacy-Henryk Sienkiewicz

Dlaczego  wybrałam do przeczytania  tę książkę?

Powodów jest wiele, a oto niektóre z nich :

 a/autor jest pierwszym Polskim Laureatem Nagrody Literackiej Nobla
 b/powieść czytana przez wiele pokoleń Polaków
 c/ukazana kultura rycerska średniowiecznej rzeczywistości Polski
 d/książkowy "challange" -czytanie lektur szkolnych po raz wtóry i zaskakujący skutek uboczny interpretacji postaci lektury po latach(polecam)
 e/zakon rycerski- Krzyżacy-jako jeden z trzech obok Templariuszy i Joannitów , wpływowy, pełny tajemnic, legend i mitów. Wielka potęga, majątek
  i bolesny upadek
 f/ siła ludzkich uczuć: miłości, nienawiści , żalu,radości... Losy Zbyszka utrzymuja w napięciu do ostatniej strony książki

 Zachęcam do przeczytania. Marta Bruś

20210430_135905




 Trzy królowe-Wiktor Gomulicki.

 Jadwiga. Barbara. Marysieńka-kobiety, których charakter, usposobienie i niepospolita uroda wywarły wpływ na dzieje Polski. Trzy wielkie damy
 naszej historii, których losy były wypadkową ich osobistych predyspozycji, ograniczonych bieżącymi interesami  kraju.Panie, których najbardziej prywatne pragnienia i intymne tęsknoty stawały się publiczną własnością i wstrząsały losami korony polskiej. Ich dzieje, ujęte w krótkie literackie opowieści, są treścią tej pełnej uroku książki wydanej w 1908 roku.Motywem spajającym dzieje trzech słynnych królowych jest miłość, związane z nią perypetie i dramaty.Znaczenie i wpływ wybitnych indywidualności na dzieje naszego narodu- jeszcze niedawno bardzo zaniechane- dostarczy
zwłaszcza młodzieży, ciekawych refleksji i okazji do zadumy nad minionymi wiekami.
W książce cytowane są stare kroniki kościelne i opracowania wybitnych historyków XIX wieku.Opowieść oparta na żródłach historycznych.

Polecamy. Dorota Markowska. Bożena Adamowicz
 


 Panny z kamienicy "Pod Fortuną"-Hanna Muszyńska -Hoffmannowa.


"Jeśli nie jesteśmy równi co do urodzenia i majątku-to przynajmniej jesteśmy równi co do szczęścia"

Warszawa przełomu XVIII i XIX wieku, burzliwe dzieje tracącego niepodległość kraju. Na Starym Mieście, w pięknej kamienicy  "Pod Fortuną" mieszka konsyliarz Czempiński z żoną, kilkoma córkami i wychowanica Kunegunda. Zapewnienie szczęśliwego życia tylu pannom nie było łatwe, zwłaszcza, że posag każdej z nich był raczej skromny. Pamiętnik panny Kundzi, to romansowa, barwnym językiem spisana historia życia trzech pokoleń kobiet

 Polecam i zachęcam do przeczytania. Dorota Markowska.

Dorota




 Kwiat lotosu-Maria Rodziewiczówna.

Wyd I.Warszawa 1889 S. Lewental. Tekst niniejszego wydania oparto na wyd.VI: Lwów;Poznań 1924 Wydawnictwo polskie

 Twórczość Marii Rodziewiczówny nie była mi dotąd znana. Sięgnęłam po jej książki w ramach konkursu czytelniczego. Przeczytałam Kwiat Lotosu   
 Główny bohater, student medycyny, o bardzo trudnym wyrafinowanym charakterze, gardzący słabszymi i w ogóle nie szanujący  kobiet- za to urzeka filozofią na temat kwiatu lotosu. Tytułowy  Kwiat lotosu -nie jest  określeniem piękności  lica kobiety, ale odniesieniem do buddyjskiej mantry, którą ciągle powtarza. Nasz bohater Rafał postanawia  jednak rzucić uczelnię  i wyjechać za granicę. Przemierzamy z nim oceany i kontynenty, poznajemy ciekawych ludzi, by na koniec stanąć oko w oko z przeznaczeniem i tragicznym losem. Czy nasz bohater osiągnie wolność umysłu i duszy człowieka odrzucając wszelkie normy i zasady społeczne? Rola odrzuconej kobiety, rozbiła mnie emocjonalnie .Uznałam -że czasy    w których żyjemy, są zdecydowanie lepsze dla kobiet.

Kamila Kopij. Polecam

kam 2




Barcikowscy-Maria Rodziewiczówna.  tzw. kresowa cegiełka

Wyd.I Kraków 1907.Tekst niniejszej edycji oparto na wydaniu Poznań 1928 Wydawnictwo Polskie(wydanie zbiorowe jubileuszowe, t.12)

Powieść kresowa. niezwykła opowieść o walce o zachowanie polskości i wiary w II połowie XIX wieku w zaborze rosyjskim- dwóch braci Barcikowskich gródeckich:  Wacława i Filipa.Który z nich nie skala nazwiska, nie zaprzepaści wiary, a osiągnie prawdziwe szczęście, spokój duszy,  szacunek sasiadów? Który z nich będzie pociechą i ostoją rodziny i ojczyzny?
Powieść M. Rodziewiczówny pokazuje, jak trudna była droga do zachowania polskości i wiary w czasach zaborów Polski.

 Polecam. Kamila Kopij.


Kam 1




 Chłopi-Władysław Reymont.

 Cykl powieściowy. Dzieło zostało zlokalizowane w autentycznej wsi  Lipce  (Łowickie) której obyczajowość, koloryt lokalny i język zostały potraktowane  niemal z dokumentalną dokładnością.
 Akcja obejmuje 10 miesięcy, rozpoczyna się wczesną jesienią, podczas wykopków, kończy następnego roku po żniwach.Główny wątek utworu dotyczy dramatycznych dziejów małżeństwa starzejącego sieę mężczyzny- bogatego gospodarza Macieja Boryny z młódką Jagną, w której zakochany jest jego syn, Antek. Zakazana miłość w tym trójkącie  spleciona została ściśle z dziejami wiejskiej gromady i jej konfliktem z dworem. Główna oś akcji oplata wiele wątków pobocznych, postaci ,wydarzeń, składających się na bujny i wielobarwny obraz życia wsi, jej stosunków z dworem i kościołem, a także nadziei na odmianę losu  .Natura tworzy specyficzny  klimat tej powieści, towarzyszy na każdym kroku człowiekowi.
Niemal dokumentalną wartość mają sceny , w których Reymont opisuje sceny obyczajowe  z najdrobniejszymi szczegółami np, rytuał zrękowin czy zaślubin.Praca nad Chłopami trwała 10 lat (1899-1909). W. Reymont-Laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1924 roku.
 

Polecam. Małgorzata D.



"Pamiętnik" Janusz Korczak

Co poeta miał na myśli? Czy spotkaliscie się  z takim pytaniem?Ja, tak-i nigdy nie znałam na nie odpowiedzi. Co pan Doktor Janusz Korczak, wybitny pedagog miał na myśli?Dowiesz się , a może nie, po przeczytaniu jego Pamiętnika.

Nie dziw , że pamiętnik niezrozumiały dla Czytelnika. Czyż można rozumieć cudze wspomnienia, obce życie?
Zdaje się, że ja bez trudu winienem wiedzieć, co piszę?
Ba! Czy można rozumieć własne wspomnienia?"

                                                              Janusz Korczak

Naiwni i poczciwi są ludzie. Chyba nieszczęśliwi. Nie bardzo wiedzą, na czym polega szczęście. Każdy inaczej je rozumie. Jeden: smaczny czulent albo kiełbasa z kapustą. Drugi spokój, komfort, wygoda. Trzeci: dziewczęta liczne i różne. Czwarty: muzyka, albo karty, albo podróże"".
Janusz Korczak.

Marta Bruś-. Polecam.



"Listy do Marysieńk"-Jan Sobieski

 Króla Jana Sobieskiego poznałam na lekcji historii jako pogromcę Turków. Zaskoczyła mnie  jego postawa w listach pisanych do żony Marii Kazimiery. Władca pokazał, że można mieć nie tylko talent przywódczy, ale również pisarski. Zbiór listów Sobieskiego do Marysieńki układa się w kilka zespołów zależnych od przyczyny i czasu rozłąki, a także charakteru związku ich łączącego.Zebrane listy przedstawiają troskę i miłość do żony
 Zawarte są w nich losy kraju przekazane prosto z pola bitwy.

Polecam. Barbara Rosińska




"Dawno i jeszcze dawniej""- Janina Broniewska. Wyd. Czytelnik 1975 Warszawa

Dawno i jeszcze dawniej - brzmi jak początek pięknej starodawnej bajki. Ale czy napewno będzie to bajka?Nie, to opowieść o losach dzieci, które spotyka okrutna wojna. Jak odnaleźć bliskich i szczęście po wojnie? Jak odbudować życie i kraj będąc "tylko i aż" dzieckiem? W tej książce znajdziesz odpowiedzi na  trudne życiowe pytania.

...Powstanie warszawskie 1944 zastało je na Pradze. Poszły z babką do chrzestnej na Saską Kępę po bieliznę do reparacji i tak już zostały przez pięć z górą miesięcy. Oddzielone od Mokotowa Wisłą stojąca w ogniu, na pierwszych liniach najprawdziwszego frontu.( fragm.)

Polecam. Marta Bruś.




Lalka-Bolesław Prus.Ksiażka i Wiedza. Warszawa 1981. Tekst oparto na zbiorowym wydaniu Pism Bolesława Prusa pod red. I. Chrzanowskiego     i Z. Szweykowskiego. W-wa 1935, t.XI,XII, XIII.

Akcja Lalki dzieje się głównie w Warszawie.W kilku epizodach przenosimy sie do Zasławka i do Paryża.Powieść obfituje w bohaterów. Główny bohater Stanisław Wokulski-zamożny kupiec i przedsiębiorca. Przedstawiciel mieszczaństwa, tragicznie zakochany w Izabeli Łęckiej.Izabela Łęcka- zubożała arystokratka, piękna, nieszczera , otoczona wianuszkiem adoratorów .Ignacy Rzeck i-przyjaciel i towarzysz młodzieńczych poczynań niepodległościowych Wokulskiego, opowiada o faktach i wydarzeniach ważnych w życiu obu bohaterów i istotnych dla dziejów narodowych.Lalka jest świadectwem, jak żyli ludzie życiem powszednim w Polsce w drugiej połowie XIX w  .To najbardziej europejska powieść polska,która doczekała się  przekładów na 15 języków, dwóch adaptacji teatralnych, adaptacji filmowej i telewizyjnej.


Polecamy. Teresa Guszpit. Bożena Adamowicz

IMG-20210601-WA0002tg
 






Powrót
Udostępnij: